„Człowiek jest sobą przez kulturę”.

Jan Paweł II

W dniu 11 października 2022 roku uczniowie klasy 7a oraz klas 8a i 8b wzięli udział pod opieką nauczycieli: Pani Anny Bałuki, Pani Urszuli Chmiel, Pani Klaudii Krukar i Pana Waldemara Kilara w wyjeździe edukacyjnym do Krosna. Był to pożytecznie i twórczo spędzony czas.
Najpierw wychowankowie obejrzeli sztukę teatralną pt. „Treny Jana Kochanowskiego z Czarnolasu” na scenie Regionalnego Centrum Kultur Pogranicza w Krośnie. Widowisko, oparte na cyklu 19 trenów, napisanych przez renesansowego poetę po śmierci swej niespełna trzyletniej córki Urszulki w 1579 roku, urzekło młodzież szkolną. Znaczna w tym zasługa zastosowanej konwencji artystycznej. Kanwą spektaklu była lekcja języka polskiego, prowadzona w szkole.

Żywe dialogi twórczej i pełnej pasji nauczycielki oraz uczennicy, próbującej zgłębić sens poetyckiego słowa, przybliżyły odbiorcom nie tylko trudny język staropolski, pełen archaizmów, ale przede wszystkim skłoniły młodzież do refleksji nad przemijaniem i bólem rodziców po stracie swego dziecka. Kochanowski jako pierwszy poeta w dziejach literatury światowej zerwał z klasyczną tradycją, mówiącą o tym, że tren jako gatunek literatury funeralnej powinien wyrażać żal po śmierci osoby znanej, gloryfikować jej zasługi. Polski poeta poświęcił nie jeden utwór, lecz cały zbiór nikomu nieznanemu dziecku, któremu przypisywał talent poetycki. W „Trenie V” tytułował ją nawet Safoną słowiańską na cześć greckiej poetki Safony, uchodzącej za jedną z pierwszych kobiet, uprawiających poezję.
Spektakl, wystawiony przez Teatr Nowoczesny w Krakowie, zebrał pozytywne recenzje wśród widzów. Znaczna w tym zasługa udanych partii śpiewanych, zwłaszcza muzycznych aranżacji trenów Jana Kochanowskiego, eksponujących główne myśli wierszy. Na pozytywny odbiór sztuki wpłynęły ponadto: skromna, lecz gustowna scenografia, gra świateł i kameralna atmosfera. Można powiedzieć, że sztuka teatralna okazała się współczesną paralelą utraty, tęsknoty i żalu, które spotkały poetę-ojca. Niespełnienie, utrata i żal dotykają każdego człowieka, niezależnie od jego wieku i czasów, w których żyje.
Równie ciekawe przesłanie niósł film „Orlęta. Grodno ’39” w reżyserii Krzysztofa Łukaszewicza, który uczniowie obejrzeli w kinie „Helios” w Krośnie. Dramat wojenny, przedstawiający walkę żołnierzy i cywilnych mieszkańców Grodna w obronie swojego miasta we wrześniu 1939, wywołał u zgromadzonej publiczności zainteresowanie i falę wzruszeń. Obraz jest opowieścią o krótkim życiu Leosia Rotmana – żydowskiego ucznia grodzieńskiej szkoły, platonicznie zakochanego w Ewelinie Stolińskiej, córce polskiego oficera. Chłopiec, mimo kierowanych doń uprzedzeń rasowych, marzył o zagraniu roli Zbyszka z Bogdańca w szkolnej sztuce. Jednak 1 września 1939 roku budynek jego szkoły został zbombardowany przez niemieckie samoloty. Dla bohaterów filmu, wywodzących się z różnych środowisk, wojna z niemieckim najeźdźcą oraz radzieckim okupantem, który anektował ziemie polskie od wschodu od 17 września 1939 roku po linię Bugu i Sanu, stała się szkołą przyspieszonego dojrzewania, konfrontacją z dramatyczną historią pisaną przez dorosłych.
Obrońcy wielokulturowego Grodna, zamieszkiwanego przez Polaków, Żydów i Białorusinów, rozpoczęli beznadziejną, heroiczną walkę, do której zaangażowała się młodzież szkolna. Najmłodsi stali się ofiarami niezwykłego okrucieństwa okupantów.
W filmie wystąpiła plejada znanych polskich aktorów, m.in. Jowita Budnik, Leszek Lichota, Bartłomiej Topa, Antoni Pawlicki. Rolę Leosia zagrał Feliks Matecki, znany szerokiej publiczności z seriali telewizyjnych „M jak miłość” i „Dziewczyny ze Lwowa”. Dodajmy, że „Orlęta. Grodno ’39” to pierwszy film o agresji wojsk sowieckich na Polskę we wrześniu 1939 roku.
Wyjazd edukacyjny do Krosna obfitował w wiele przeżyć i wzruszeń. Dzięki kontaktowi z tzw. kulturą wysoką młodzież stała się bardziej wrażliwa na sceniczną realizację utworów literackich. Uczniowie zrozumieli również meandry historii polskiej XX wieku i tragizm wyboru Polaków w obliczu II wojny światowej.