Zadanie zrealizowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Operacyjnego "Wyspiański"
W 2007 roku przypada stulecie śmierci Stanisława Wyspiańskiego. Nawiązując do tej rocznicy - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przekonany o szczególnym znaczeniu dorobku artystycznego tego najwybitniejszego w naszej historii artysty i Polaka w dniu 7 grudnia 2006 roku ogłosił rok 2007 Rokiem Stanisława Wyspiańskiego. W związku z tym Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego od stycznia 2007 r przyjmowało projekty do Programu Operacyjnego "Wyspiański". Stanisław Wyspiański, zwany polskim Da Vinci ze względu na wszechstronne zainteresowania, jest postacią związaną również z ziemią rymanowską. Wszak w Rymanowie Zdroju przebywał na leczeniu dwukrotnie: w 1901 roku wraz z rodziną - pamiątką z tego pobytu pozostał liryk "Hej, las rymanowski za mgłą." oraz w 1903 roku (wtedy wedle przekazów miał na ścianie swego pokoju w willi "Leliwa" namalować fresk z motywem słoneczników). Społeczeństwo Rymanowa nie zapomniało o nim, stąd w ramach obchodów 1000-lecia państwa polskiego ufundowało w parku w Rymanowie Zdroju obelisk z pamiątkową tablicą, na której wyryto w kamieniu strofę z liryku, znanego z incipitowego wersu "Hej, las rymanowski za mgłą".
Włączając się w obchody Roku Stanisława Wyspiańskiego Gminny Ośrodek Kultury w Rymanowie napisał i złożył początkiem stycznia bieżącego roku projekt pod nazwą "Wyspiański - polski Da Vinci". Uzyskał on akceptację i dofinansowanie przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości 17 060 zł.
Naszym celem było i jest upowszechnianie wiedzy o biografii, twórczości i recepcji dzieł Stanisława Wyspiańskiego.
Postawiliśmy sobie do realizacji następujące cele szczegółowe:
. przypomnienie dzieciom i młodzieży szkolnej sylwetki wielkiego Polaka,
. uwrażliwienie na piękno polskiej poezji,
. zapoznanie ze spuścizną literacką Wyspiańskiego,
. zapoznanie z jego twórczością plastyczną,
. poznanie ulubionych technik plastycznych stosowanych przez Wyspiańskiego,
. uwrażliwienie na przekaz kultury wysokiej (teatr).
Realizacja projektu pn. "Wyspiański - polski Da Vinci" przewidziana była na okres od 2 maja do 15 grudnia 2007 roku.
W jego ramach, tak jak planowaliśmy - zorganizowaliśmy:
- Konkurs recytatorski - "Hej, las rymanowski za mgłą.". dla uczniów z klas 4-6 szkoły podstawowej .
Do udziału w konkursie zgłosiło się 11 uczniów . Zaszczytne miejsca otrzymali:
I miejsce - Marta Sołtysik - ZSP Posada Górna
II miejsce - Tomasz Farbaniec - ZSP Posada Górna
III miejsce - Adrian Litwin - ZSP Królik Polski
Wyróżnienie - Mateusz Rygiel - ZSP Królik Polski
- Warsztaty plastyczne, wzięli w nich udział uczniowie uzdolnieni plastycznie z gimnazjów i szkół podstawowych.
- Warsztaty teatralne, które prowadzili doświadczeni aktorzy i scenarzyści z teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie. W warsztatach wzięła udział młodzież i nauczyciele poloniści z kilku szkół z terenu gminy.
- Konkurs plastyczny "Polaków portret własny" - na ilustrację wybranej sceny z dramatu Wyspiańskiego (do wyboru: "Warszawianka", "Noc listopadowa", "Wesele").
Tutaj wyróżniliśmy prace:
I miejsce - Ewelina Rygiel - ZSP Posada Górna
I miejsce - Marta Byra - ZSP Posada Górna
II miejsce - Anna Przybyła - ZSP Bzianka
II miejsce - Monika Szafran - ZSP Bzianka
III miejsce - Anna Pelczarska - ZSP Królik Polski
III miejsce - Sabina Hanus - ZSP Królik Polski
- Turniej Wiedzy - "Życie i twórczość Stanisława Wyspiańskiego oraz jego związki z Podkarpaciem" - dla uczniów gimnazjów i liceum
Konkurs ten wymagał bardzo szerokiego spektrum wiedzy nt. życia i twórczości Stanisława Wyspiańskiego. Przebiegał w dwóch etapach. W pierwszym dniu 30 uczniów pisało test wyboru. Do drugiego etapu zakwalifikowało się 18 uczniów, którzy odpowiadali pisemnie na otwarte pytania. Po podliczeniu punktów z pierwszego i drugiego etapu wyłoniła się następująca klasyfikacja turnieju:
I miejsce - Agata Zając - ZSP Rymanów
I miejsce - Katarzyna Ligenza - ZSP Posada Górna
I miejsce - Paulina Łożańska - ZSP Wróblik Szlachecki
II miejsce - Klaudia Kamińska - ZSP Wróblik Szlachecki
II miejsce - Luiza Kuczwar - ZSP Posada Górna
II miejsce - Ewa Szaro - ZSP Rymanów
II miejsce - Natalia Penar - ZSP Rymanów
II miejsce - Helena Polańska - ZSP Wróblik Szlachecki
III miejsce - Monika Józefczyk - ZSP Rymanów
III miejsce - Anna Krzyżanowska - ZSP Rymanów
III miejsce - Katarzyna Osękowska - ZSP Wróblik Szlachecki
III miejsce - Magdalena Dembiczak - ZSP Rymanów
III miejsce - Tomasz Farbaniec - ZSP Posada Górna
Wyróżnienia otrzymali
1. Paulina Pitrus - ZSP Królik Polski
2. Anna Śliwka - ZSP Posada Górna
3. Marzena Zawada - ZSP Bzianka
4. Monika Ostap - ZSP Bzianka
5. Marzena Wołczańska - ZSP Posada Górna
- Konkurs teatralny - "Z Wyspiańskim za pan brat"
Młodzież gimnazjalna bądź licealna miała za zadanie przedstawić scenki z wybranych dzieł dramatycznych twórcy ("Noc listopadowa" lub "Warszawianka"). Zwycięzcy w nagrodę i w dowód uznania mieli przygotować dla mieszkańców Rymanowa i okolic z okazji Święta Niepodległości spektakl o wybitnych walorach artystycznych i patriotycznych treściach. Ku naszemu zdziwieniu do udziału w konkursie teatralnym zgłosiła się tylko jedna szkoła spośród 8 gimnazjów i 1 liceum działających na terenie naszej gminy. Fragmenty dramatu Wyspiańskiego "Noc listopadowa" zdecydowała się zaprezentować jedynie młodzież z Zespołu Szkół Publicznych we Wróbliku Szlacheckim pod czujnym okiem pani Katarzyny Jabłońskiej. Widowisko jako pierwsza obejrzała młodzież, która przystąpiła do wszystkich konkursów organizowanych w ramach projektu oraz jurorzy z teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, którzy przygotowane fragmenty ocenili bardzo wysoko.
Na uroczystość z okazji Święta Niepodległości, która odbyła się w sali kina "Irys" fragmenty "Nocy Listopadowej" bardzo starannie połączono z krótkim montażem słowno-muzycznym dotyczącym ważnych wydarzeń historycznych oraz prezentacją multimedialną walk narodowo-wyzwoleńczych, w tym również II wojny światowej. Montaż ten zatytułowano "Wpatrz się i wsłuchaj. Oto Polska idzie!". Podczas uroczystej akademii spektakl nagrodzono gorącym brawami na stojąco, gratulowano młodzieży i wszystkim zaangażowanym w przygotowanie przedstawienia na tak wysokim poziomie. Jedna z osób oglądających spektakl, na zakończenie powiedziała: "Jeżeli mamy młodzież, która tak pięknie prezentuje historię i sztukę, to o przyszłość Polski można być spokojnym". Ponadto uznano, że była to wspaniała lekcja patriotyzmu dla gimnazjalistów i licealistów. Dla nich spektakl zaprezentowano jeszcze dwukrotnie w dniu 20 listopada 2007. W widowisku brali udział następujący uczniowie Zespołu Szkól Publicznych we Wróbliku Szlacheckim: Rafał Czyż, Arkadiusz Łoziński, Klaudia Kamińska, Barbara Wojtuń, Hubert Rajchel, Mateusz Wiernasz, Kamelia Ziemiańska, Małgorzata Frydrych, Katarzyna Osękowska, Paulina Bogdańska, Marcelina Gac, Paulina Łożańska, Paulina Miętka, Joanna Mazurek, Kamila Podpora, Edyta Miętka, Natalia Kielar i Paulina Pojnar
- Wystawa kopii reprodukcji twórczości artystycznej Stanisława Wyspiańskiego .
Galeria była dostępna dla zwiedzających we foyer kina "Irys" w Rymanowie, gdzie mieli możliwość obejrzeć ją uczestnicy imprez organizowanych w tym czasie przez GOK (m. in. Święto Niepodległości, spotkanie Akcji Katolickiej, konkursy) oraz pozostali zainteresowani twórczością Stanisława Wyspiańskiego. Wszystkich, którzy nie zdążyli zapoznać się z wystawą zapraszamy do Rymanowa Zdroju, gdzie w pawilonie "Eskulap" będzie ona prezentowana jeszcze w miesiącu grudniu.
- Wyjazd edukacyjny "Śladami Stanisława Wyspiańskiego" do Krakowa, rodzinnego miasta polskiego Da Vinci
100 osób (uczniów wraz z opiekunami) wzięło udział w 2 dniowym wyjeździe. Byli to uczestnicy wszystkich konkursów i inni uzdolnieni uczniowie wytypowani przez szkoły. W Krakowie zwiedziliśmy m. in. Muzeum Stanisława Wyspiańskiego, obejrzeliśmy słynne witraże i polichromie wykonane przez mistrza do Kościoła o.o. Franciszkanów, wnętrze Kościoła Mariackiego, dotarliśmy do "Rydlówki" - słynnej chaty - miejsca akcji dramatu "Wesele", Obejrzeliśmy w Teatrze STU w wersji współczesnej "Wesele" na kanwie dzieła Wyspiańskiego.
Uczestnicy wszystkich konkursów otrzymali pamiątkowe dyplomy oraz cenne nagrody książkowe związane z życiem i twórczością Stanisława Wyspiańskiego.
To głównie młodzież szkolna była uczestnikiem i kreatorem podjętych działań, wyzwalających wyobraźnię, rozwijających talenty i uzdolnienia.
Uważamy, że realizacja powyższych działań była ze wszech miar słuszna, zwłaszcza w 2007 roku, w 100 rocznicę śmierci Stanisława Wyspiańskiego. Ponadto wydaje się, że uzyskane środki na realizację ambitnych planów i zamierzeń umożliwiły poznawanie życiorysu człowieka renesansu, zgłębianie jego dzieł literackich i plastycznych, że projekt edukacyjny był dla młodzieży pasjonującą lekcją historii, literatury, sztuki i teatru, odbiegającą od szablonowych zajęć lekcyjnych.
Dziękujemy serdecznie opiekunom, którzy zainspirowali młodzież do wgłębienia się w twórczość Stanisława Wyspiańskiego oraz wszystkim którzy włączyli się w realizację projektu.
Danuta Litarowicz
Jolanta Feszczuk
