Otwarcie wystawy poświęconej Komisji Edukacji Narodowej

„Kto nabytą wiedzę pielęgnuje, a nową bez przerwy zdobywa, ten może być nauczycielem innych”.

Konfucjusz

W dniu 9 października 2023 roku została otwarta wystawa tematyczna „Dziedzictwo Komisji Edukacji Narodowej”, przygotowana przez Panią Annę Bałukę i Pana Waldemara Kilara. Okazją ku temu było świętowanie 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej, która pracowała w latach 1773-1794. Było to pierwsze ministerstwo oświaty, organ państwowy o pełnej autonomii prawnej, a od 1776 roku także materialnej, niezależnej od monarchy. Działalność KEN-u była przełomowa dla polskiej oświaty, gdyż wskutek reform wprowadzono nowoczesne programy nauczania, napisano szereg podręczników, których treści służyły uczniom nawet w czasach zaborów, po raz pierwszy stworzono polską terminologię naukową takich dziedzin jak: fizyka, matematyka, chemia, logika, gramatyka, umożliwiono kształcenie dziewcząt, wreszcie rozpoczęto nauczanie przedmiotów w języku polskim, a zakazano po łacinie.

W gablocie zgromadzono liczne publikacje poświęcone działalności Komisji Edukacji Narodowej oraz Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych, powołanego w 1775 roku do opracowania programów i podręczników szkolnych zgodnych z nowym programem edukacyjnym. Całość dopełniły portrety króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, za którego rządów utworzono KEN, biskupa wileńskiego Ignacego Jakuba Massalskiego i biskupa płockiego Michała Jerzego Poniatowskiego – prezesów KEN-u, a także Hugona Kołłątaja, reformatora Akademii Krakowskiej. Ponadto uczniowie mogli obejrzeć fotokopie kart tytułowych podręczników, w tym „Gramatyki dla szkół narodowych” Onufrego Kopczyńskiego.
Działalność Komisji Edukacji Narodowej stanowiła największe osiągnięcie kulturalne Polski doby oświecenia. Z jej dziedzictwa czerpały kolejne pokolenia. Władza oświatowa skupiła ludzi utalentowanych i oddanych sprawie reform. Wpłynęła na kształtowanie świadomości obywatelskiej i narodowej młodego pokolenia. Tegoroczny jubileusz stał się okazją do przypomnienia i upamiętnienia dziedzictwa edukacji czasów stanisławowskich.